به گزارش رادیو ورزش؛ انسان ها بیشتر عمرشان را در گروه ها زندگی می كنند. آنها به عنوان اعضای خانواده، ساكنان محله یا شهر، اعضای یك گروه خاص اجتماعی یا اقتصادی، مذهبی یا حتی قومی به عنوان شهروندان یك ملت باهم در ارتباط هستند. انسان ها حتی اگر خودشان هم آگاه نباشند كه اعضای یك گروهند؛ دوباره به شیوه هایی فكر و عمل می كنند كه دست كم بخشی از آنها را عضویت در گروه ها تائید می كند.
جامعه شناسی مطالعه قوانین و فرآیندهای اجتماعی است كه مردم را نه تنها به عنوان افراد و اشخاص، بلكه به عنوان اعضای انجمن ها، گروه ها و نهادهای اجتماعی می شناساند و البته مورد بررسی قرار می دهد كه یكی از بخش های مهم حوزه جامعه شناسی است. دامنه جامعه شناسی بسیار وسیع است و از تحلیل های گذرای بین افراد در خیابان ها گرفته تا بررسی فرآیندهای اجتماعی جهانی را در برمی گیرد.
جامعه شناسی را می توان در بررسی علمی زندگی گروهی انسان ها هم تعریف كرد. گروه زیادی از جامعه شناسان در واقع می كوشند تا جایی كه ممكن است این نكته را به دقت و به گونه ای عینی توصیف و تبیین كنند كه انسان ها چرا و چگونه با یكدیگر در گروه ها هستند. یكی از اهداف عمده جامعه شناسی پیش بینی رفتار اجتماعی و نظارت بر آن است. این هدف در جامعه نوین به صورت های مختلفی تحقق پیدا می كند كه اتفاقا یكی از این صورت ها ورزش است.
داروین صبوری، جامعه شناس ورزشی در رابطه با جامعه شناسی فوتبال گفت: بوردیو، جامعه شناس فرانسوی در كتاب تمایز خودش به میدان ورزش اشاره می كند و در آنجا عقیده دارد كه این میدان میدانی است كه در هر سمت آن نیروهایی در حال كنش های متقابل با هم و درحال اعمال قدرت بر هم هستند. یكی از این نیروها مخاطبین و تماشاگران ورزشی هستند. از دیگر نیروها، مسئولین، كارگزاران، مربیان، رسانه و ورزشكاران هستند. این ها كنش هایی با یكدیگر دارند و گاه با هم اعمال قدرت می كنند. گاهی حرف هم را می خوانند. گاهی تبانی می كنند و گاهی به شدت بر خلاف همدیگر به جنگ برخواهند خواست.
نكته جالب اینجاست كه جامعه شناسی مربیان ورزشی در كشور خودمان وجود دارد. ما در طول تاریخ معاصر و از زمانی كه به فوتبال مدرن فكر كردیم؛ همیشه مربیان خارجیمان تافته ای جدا بافته و باعث اختلاف مربیان ایرانی و خارجی بودند. اگر نگاهی به مقایسه دستمزد مربیان خارجی در فوتبال كشور خودمان و مربیان خارجی بیاندازیم. متوجه این ركوردشكنی های مقطعی خواهیم شد و اینكه آیا ما آنچه كه باید در مقطع زمانی برداشت كرده ایم؟
در بخشی دیگر با تماشاچیانی روبرو هستیم كه به شدت مهربان هستند و آنها را بهترین تماشاچیان دنیا لقب می دهیم. گاهی هم از نابهنجاری آنها به ستوه می آییم. همه این تناقضات باعث می شود كه ما در فهم میدان ورزش كمی دچار مشكل شویم. در واقع یك روح بر تمام میادین اجتماعی یك فرهنگ حكمفرما هست كه تمام اركان و تمام نیروهای این میدان های خاص اجتماعی از آن روح تبعیت می كنند.
امروزه برای شناخت بهتر میدان ورزش بهتر است روح آن را در نظر بگیریم و بدانیم این روح چگونه دمیده شده و مختصات این روح چه هست و چگونه می توان این مختصات را پیگیری، شناسایی، تبیین و تفسیر كرد.
بازیكنان فوتبال و سایر تیم های ورزشی، قدرت خود را از باشگاه های خاصی می گیرند. هر چه عضو باشگاهی پرطرفدارتر باشند؛ بازیكنانی با جذبه بیشتر و گران قیمت تر خواهد داشت. مخاطبان هم به تحسین این بازیكنان می پردازند؛ عكس آنها را در اتاق خواب ها می چسبانند و محو و مسحور بازیكنان می شوند.
اركانی كه ما امروزه در میدان ورزش از آنها نام می بریم و در اینجا سه ضلع از آن را مورد بررسی و توجه خودمان قرار دادیم؛ با عنوان مربیان، تماشاچیان و تماشاگران ورزشی مطرح می شود كه احتمالا با یكدیگر رابطه هایی قوی و گاه تضاد در میدان اجتماعی پیدا می كنند. انبرتوایكو مقاله ای نوشته و در آن می گوید من از تماشاگران فوتبال بیزارم؛ چراكه آنها بیماری عجیبی دارند. آنها نمی توانند بفهمند كه چرا كسی ممكن است از فوتبال خوشش نیاید و یا از آن متنفر باشد.
انبرتوایكو در جو فوتبالی ایتالیا بزرگ شده و دچار سردردها و سرگیجه هایی از این نابسامانی های رسانه در بستر زندگی اجتماعی خودش شده است. او به این موضوع اشاره می كند كه تمام كسانی كه در جادوی فوتبال دخیل هستند او و سایر مردم را از كار و زندگی انداخته اند. این احساس انبرتوایكو احتمالا امتداد احساس كسانی است كه عقیده دارند كه فوتبال در دنیای مدرن و ورزش رقابتی، خود تبدیل به یك كیش و آیین شده كه پیروان سفت و سختی دارد. این پیروان سربازان خودشان را می پرستند و به آنها روح اسطورگی می بخشند. مربیانی هم هستند كه برای تماشاچیان خود نماد یك تفكر فلسفی، یك نوع از بازی و یك نوع از اندیشه خاص هستند كه گاهی آنها را با صفت هایی خاص مورد ستایش قرار می دهند.
رابطه این سه ضلع همیشه جادویی و شگفت بوده و حتی در كشور خودمان شاهد به اوج بردن بازیكنان توسط مخاطبین و روز بعد نسبت دادن پست ترین صفات انسانی و حیوانی به آنها هستیم. حتی مربیانی كه بخوبی می درخشند و به زودی فراموش می شوند و یاد و نامی از آنها حتی در دل هواداران نمی ماند.
تمام رفت و برگشتی كه در این میدان انجام می شود؛ جز صفات و خصوصیاتی است كه جامعه شناسی ورزش به تبیین و تفسیر آنها علاقمند است تا از میان آنها راهی به كشف و شهود تبیین های علمی پیدا كند.
برنامه زنده فرهنگ و ورزش شنبه 13 شهریور كاری از گروه تفریحات ورزشی با اجرای محمد درخشنده بود. این برنامه جهت اعتلای فرهنگ ورزش روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت 12 تا 13:30، از رادیو ورزش پخش می شود.