بر روی رضا شمس امامت صلوات
بر شافع ما روز قیامت صلوات
در شام ولادتش كه شادند همه
بفرست بر این روح كرامت صلوات صلوات
امام علی بن موسی الرضا علیه السلام هشتمین امام شیعیان در یازدهم ذیقعده سال 148 هـجری قمری، در مدینه منوره به دنیا آمد.
آنگاه كه درهای آسمان گشوده شد و پرتوی از نور درخشان امامت بر زمین تابید، مژده ای شادی بخش، دل های زمینیان را فرا گرفت و تاریكنای سلطه گری و هوا پرستی، با زایش رهبری ربانی و رهاننده به رسوایی افتاد.
یازدهم ذی الحجه سال 148 هجری كه امام رئوف، زاده شد، و علی بن موسی الرضا علیه السلام به عنوان سرچشمه ای از نیكی و مهربانی و هدایت رخ نمود، پناهگاهی پدید آمد كه خداپرستان را در خود گردآورد.
تولد امام رضا (ع):
حضرت رضا (علیه السلام) در یازدهم ذی القعدﺓ الحرام سال 148 هجری در مدینه منوره دیده به جهان گشودند. از قول مادر ایشان نقل شده است كه: "هنگامی كه به حضرتش حامله شدم به هیچ وجه ثقل حمل را در خود حس نمیكردم و وقتی به خواب میرفتم، صدای تسبیح و تمجید حق تعالی و ذكر "لاالهالاالله" را از شكم خود میشنیدم، اما چون بیدار میشدم دیگر صدایی بگوش نمیرسید. هنگامیكه وضع حمل انجام شد، نوزاد دو دستش را به زمین نهاد و سرش را به سوی آسمان بلند كرد و لبانش را تكان میداد؛ گویی چیزی میگفت."
نظیر این واقعه، هنگام تولد دیگر ائمه و بعضی از پیامبران الهی نیز نقل شده است، از جمله حضرت عیسی كه به اراده الهی در اوان تولد، در گهواره لب به سخن گشوده و با مردم سخن گفتند كه شرح این ماجرا در قرآن كریم آمده است.
پدر و مادر امام رضا (ع):
پدر بزرگوار امام هشتم، امام موسی كاظم (علیه السلام) پیشوای هفتم شیعیان بودند كه در سال 183 ﻫ.ق. به دست هارون عباسی به شهادت رسیدند و مادر گرامیشان "نجمه" نام داشت.
نام، لقب و كنیه امام رضا (ع):
نام مبارك ایشان علی و كنیه آن حضرت ابوالحسن و مشهورترین لقب ایشان "رضا" به معنای "خشنودی" میباشد. امام محمد تقی (علیه السلام) امام نهم و فرزند ایشان سبب نامیده شدن آن حضرت به این لقب را اینگونه نقل میفرمایند: "خداوند او را رضا لقب نهاد زیرا خداوند در آسمان و رسول خدا و ائمه اطهار در زمین از او خشنود بودهاند و ایشان را برای امامت پسندیدهاند و همینطور (به خاطر خلق و خوی نیكوی امام رضا) هم دوستان و نزدیكان و هم دشمنان از ایشان راضی و خشنود بودند."
حدیث راس جالوت
یكی از گفتگوهای عقلی و مناظرههای علمی كه علی ابن موسی الرضا با اصحاب علمی خود داشته، با رئیس دین یهودی است كه به راس جالوت معروف است. در پایان این حدیث راس جالوت به دین اسلام و مذهب علی ابن موسی الرضا ایمان پیدا میكند. بر این حدیث، شرحهای بسیاری نوشته شدهاست كه قدیمیترین آنها متعلق به قاضی سعید قمی است. میرزای قمی. ملا عبدالصحاب محمد ابن احمد نراقی نیز بر این حدیث شروحی نوشتهاند.