به گزارش رادیو ورزش؛ امیرساعد وكیل، وكیل و عضو هیئت علمی دانشگاه در خصوص اقداماتی كه می توانستیم بر اساس قانون در همان زمین بازی انجام دهیم؛ بیان كرد: مقررات حاكم بر فوتبال دو اصل كلی و بنیادین را در رابطه با این موضوع مطرح می كند. اولین نكته این است كه به هیچ وجه نباید شائبه ای مبنی بر دخالت مسائل سیاسی بر نوع رویكردی كه مقامات ورزشی و بازیكنان در مسابقات دارند؛ وجود داشته باشد و این موضوع ریشه در اصل استقلال و بی طرفی حوزه ورزش دارد.
نكته دوم این است كه بین برخورد ورزشكاران كشورها در حیطه فعالیت های ورزشی از نظر مسائل ملیتی، نژادی، مذهبی و ... تبعیضی قائل نشویم. رفتاری كه از برخی تماشاگران و به تبع آن از بازیكنان تیم بحرین شاهد بودیم؛ نشان دهنده تائیدی بر این بی احترامی بود. متعاقبا موضع گیری سریع وزیر ورزش بحرین سلسله ای از رفتارهای زنجیرواری را برای ما مشخص می كند كه یك سیاست رسمی قابل انتصاب به دولت بحرین در رابطه با دخالت دادن مسائل سیاسی و احتمالا تبعیض علیه ورزشكاران ایرانی با توجه به ملیتشان اتفاق افتاده است.
با این رویكرد ما با دو مقوله مواجه شده ایم. یكی اینكه در همان زمان بازی چه باید می كردیم؟ و چطور مدیریت بحران می كردیم و موضوع را به داور بازی ارجاع می دادیم تا همان زمان اتفاق مناسب رخ می داد. بر اساس كدهای اخلاقی مقررات فیفا، داور این اختیار را دارد كه اگر با وضعیتی مواجه شود كه نشانه ای از نژادپرستی و برخورد تبعیض آمیز تماشاچیان بر خلاف آبرو و اعتبار فوتبال برای فیفا وجود داشت؛ برخورد نماید.
داور می توانست بر اساس مقررات سه مرحله را انجام بدهد. داور می توانست فضای مسابقه را كنترل كند؛ در غیر اینصورت مسابقه را خاتمه دهد و نتیجه قطعی باخت تیم متخلف بود. نكته حقوقی این است كه اگر داور چنین تصمیمی می گرفت هیچ یك از نهادهای قضایی فیفا این صلاحیت را نداشتند كه این تصمیم داور را برگردادند. به این ترتیب هشیاری مسئولین ورزشی ما در آن مقطع زمانی می توانست فضایی را ایجاد كند كه از آن اتفاق جلوگیری كند و حداقل داور را متوجه این موضوع كند كه وظیفه خود را به نحو احسنت انجام دهد.
وكیل در ادامه توضیح داد: علاوه براین، وظیفه مدیر تیم بود كه با مقام رسمی فیفا كه بعنوان ناظر در بازی حضور داشت؛ دیدار كند و مسائل را بطور كامل توضیح دهد تا او هم در گزارشات خود همه چیز را مستندسازی كند تا بتوان در چارچوب اقدامات حقوقی و اداری بعدی از این گزارش استفاده كرد.
مقوله بعدی با فرض بر این است كه در حین مسابقه به هر دلیل تصمیم مناسبی از سوی مقامات ناظر و داور اتخاذ نشده است. در اینجا وارد بحث تحلیلی حقوقی می شویم. به عبارت روشن، اساسنامه فیفا تاكید می كند: نباید تبعیضی را نسبت به یك كشور قائل شد. پس در این مقطع اگر بتوانیم با توجه به شواهد، قصوری از فیفا گزارش كنیم كه نسبت به بازیكنان ایران آنگونه كه باید به وظایفش عمل نكرده؛ می توان وارد یك دعوای حقوقی شد كه از سوی دادگاه حكمیت ورزش CAS مورد تعقیب قرار می گیرد. این عالیترین سطح دعوای حقوقی است كه می توان مطرح كرد.
وكیل تاكید كرد: توصیه می كنم از این سطح طرح دعوا استفاده نشود. زیرا هنوز از دو حوزه موضوع را می توانیم بررسی كنیم.
حوزه اول: كمیته اخلاق فیفا است كه هم برای بازیكنان و هم برای مقامات ورزش هر یك از كشورهای عضو تعهداتی در چارچوب دو اصل عدم تبعیض و استقلال و عدم دخالت دولت ها در ورزش را در دل خود جا داده است. كمیته اخلاق فیفا این صلاحیت را دارد كه افرادی را كه خودشان را قربانی رفتار نادرست می دانند طی نامه ای به كمیته اخلاق، اعتراض خود را ارائه دهند تا بر این اساس هر مجازاتی كه متناسب با این عمل تشخیص داده می شود از اخطار تا جریمه مالی و حتی تعلیق و محرومیت اجرا شود.
حوزه دوم: استفاده از كد انضباطی فیفا است. بر این اساس ماده 17 این كد انضباطی تصریح شده كه هر عضو می باید امور و فعالیت های خودش را طوری مدیریت كند كه مستقل باشد و ثالث هیچ تاثیری بر عملكرد اعضا (مشخصا فدراسیون های ملی) نداشته باشد. ما وقتی شاهد رفتار توهین آمیز تماشاگران هستیم؛ بازیكنانی را می بینیم كه همراستا با آنها به نشانه تائید و همراهی واكنش نشان می دهند و متعاقبا شاهد رفتار مقامات رسمی ورزش بحرین هستیم كه به تمجید این كار می پردازد؛ بدون تردید با تخلفی مواجه می شویم كه بحرین نتوانسته بعنوان یك عضو در ساختار فیفا به تعهد خود در این رابطه عمل كند.
در اینجا كمیته انضباطی فیفا وارد عمل می شود و بر اساس موادی از مقررات فیفا این امكان را داریم كه به این كمیته شكایت كنیم تا كلیه فیلمها، اطلاعات و شهود را مورد بررسی قرار دهد و تشخیص دهد چه مجازاتی برای خاطی مناسب است.
با در نظر گرفتن اینكه یك كمیته حقیقت یاب تشكیل خواهد شد؛ و تمامی مشكلات قبل از مسابقه در مطبوعات و موضع گیری های مقامات را بررسی می كند و زمینه های قابل انتصاب به مقامات رسمی كه باعث شكلگیری این رفتار از سوی تماشاچیان شده و همچنین مقامات چه تكلیفی در ورزشگاه داشته اند كه با این رفتار مقابله و یا حتی از آن جلوگیری كنند اما كوتاهی و سكوت كرده اند را واكاوی كند؛ شدت و ضعف تصمیمگیری ها متفاوت خواهد شد. اما حداقل ورزشكاران ایرانی به دلیل رفتار غیراصولی و همراه تخطی تماشاگران و همینطور برخی از ورزشكاران بحرینی دارای امنیت روانی و جسمانی نیستند. این رفتار زمینه این تفكرات را فراهم می كند كه چه بسا زمینه برخوردهای فراتر از این هم وجود دارد. مقامات ما می توانند اعلام كنند بحرین صلاحیت میزبانی برای بازیهای ایرانی را ندارد.
در سال 2019 كد انضباطی فیفا اصلاح شد و بعنوان یكی از سه ویژگی اصلی كه در تغییر و تحول و اصلاحیه این كد آمده، یكی از محورهای اصلی تحول این كد انضباطی در ارتباط با همین رفتارهای تبعیض گونه علیه ملیت، جنسیت و نژاد ورزشكاران است. بدون تردید دیپلماسی ورزش ما باید نقش پررنگی داشته باشد. در وهله اول مقامات باید از طریق مكاتبات رسمی و مذاكرات پیگیر موضوع باشند و اگر احساس كردند به هر دلیل دستهایی در این ماجرا درگیر شده تا این موضوع نادیده گرفته شده و یا كمرنگ دیده شود؛ نسبت به اقدامات حقوقی و رسمی مبادرت ورزند. اگر فیفا هم در این زمینه كوتاهی كرد باید مراتب به دادگاه حكمیت ورزش ارجاع داده شود. هرگز این شكایت بی پاسخ نخواهد ماند و پیام این پیگیری هشدار محكمی برای تمام كشورها است تا میزبانی درستی را مطابق مقررات از ورزشكاران كشورمان داشته باشند.
فضای حقوق ورزشی در سالهای اخیر با اندازه ای متحول شده كه رویكردها نسبت به این قبیل مسائل سختگیرانه تر شده تا از گسترش اینگونه مسائل جلوگیری شود. پس دلیلی وجود ندارد كه این رفتار بحرین نادیده گرفته شود. حداكثر مجازات برای این رفتار تعلیق فدراسیون فوتبال بحرین از چند ماه تا چند سال و وضع جرایم مالی است. اما این انتظار بعید است.
وكیل در رابطه با رفتار مردم ایران در بازی برگشت با بحرین توصیه كرد: در قالب كدهای اخلاقی فیفا بدترین تصمیم و اتفاق ممكن رفتار متقابل تماشاگران ما با بحرینی ها برای تلافی است. با این كار برگ برنده ما به لحاظ تخلف و قصور طرف بحرینی از دستمان خارج می شود. بهترین كار این است كه با نهایت پایبندی به مسائل متعارف، مسئولین ورزشی و تماشاچیان بدون حاشیه مسابقه را دنبال كنند تا این فرصت بدست بیاید كه با توجه به رفتار متین ایرانیان موضع ما در شكایت قوی تر است.
برنامه "همیشه با ورزش امشب" با اجرای حافظ كاظم زاده و كارشناسی اسدی پخش شد. این برنامه همه روزه به جز جمعه ها ساعت 18:30 به مدت 90 دقیقه از شبكه رادیویی ورزش تقدیم علاقمندان می شود.