حمید قاسمی، عضو هیئت علمی دانشگاه و از كارشناسان رسانه در برنامه «به اضافه ورزش» از اهمیت آموزش سواد رسانه ای در بخش ورزش گفت.
حمید قاسمی، عضو هیئت علمی دانشگاه و از كارشناسان رسانه در برنامه به اضافه ورزش رادیو ورزش در خصوص رسانههای زرد گفت: من فكر میكنم كه رسانه های ورزشی میتوانند جز رسانههای زرد باشند. شاید ترجمه بهتر «رسانههای زرد» «رسانههای عامهپسند» باشد. اینگونه رسانهها برای جذب مخاطب از خط قرمز گفتارها و گفتمانها و اطلاعرسانیهایی كه در عرف و رسمیت جامعه استتا حد قابل پذیرش نامتعارف عبور می كنند. برای مثال در فضای مجازی یك استاد برجسته دانشگاهی در نهایت 500 دنبالكننده دارد اما یك نفر كه محتوای خیلی جدی ندارد محتوای او یا طنز است یا توهین و بدگویی و سخیف است؛ دنبالكنندههای بسیاری دارد.
قاسمی درباره پیشینه این نوع رسانه ها بیان كرد: در غرب برای جذب مخاطب و تبلیغات بروی صفحات زرد و كاهی نوعی از نشریات چاپ می شد كه خارج از عرف رسانههای معمول بود و درباره جزئیات زندگی هنرمندان، ورزشكاران و شخصیتهای محبوب اطلاعاتی میداد. با ورود به حریم خصوصی آنها و مسائل مختلف ابعادی را ایجاد میكرد كه از این نوع روزنامه به عنوان روزنامه حریمشكن یا بدون مرز یاد میكردند. به مرور بار عاطفی منفی این نوع نشریه زیاد شد و مورد اقبال بخش فرهیخته جامعه قرار نگرفت، اما مخاطب زیادی را به خود جذب كرد.
وی اظهار كرد: این نوع رفتار و الگو عملا باعث شد كه از كلمه رسانه های زرد در رادیو و تلویزیون و سایر رسانه ها استفاده شود. رسانههایی كه كمتر مرزهای معمول را رعایت میكنند و سعی میكنند از باب موضوعات مورد توجه مخاطب حتی اگر بار ارزشی آن زیر سوال برود و مسائل شخصی، حریم خصوصی و بحثهای مختلف مطرح شود؛ وارد شوند.
قاسمی تصریح كرد: در بخش ورزش چنین رسانههایی كه به هر قیمتی به دنبال جذب مخاطب هستند، وجود دارند. به تعبیر عامیانه هر دو طرف دعوا را داغتر میكنند تا مخاطب بیشتری جذب شود. در واقع آنها با استفاده از جذابیت عناصر «شهرت» و «برخورد» در خبرنویسی میخواهند بیشترین بهرهبرداری را ببرند، اما كار حرفهای رسانه این است كه طرفین دعوا را پای میز مصاحبه بیاورد و در قالب میزگرد به تنویر افكار عمومی و بازشدن ایدهها كمك كند.
وی گفت: اگر این كار به شكل مناسب و مثبت انجام شود و برآیند بردارش به رفع مشكل حاد جامعه كمك كند، تقبیح نمی شود، اما اگر رویكردش این باشد كه دعوایی به راه بیافتد و داغتر شود و برآیند بردار آن ریخته شدن قبح خیلی از رفتارهای اخلاقی و مرامهای اجتماعی كه می تواند در بنیان های اجتماعی نقش و سهم موثری داشته باشد، خدشه وارد میشود.
قاسمی در خصوص سبد مصرف رسانه ای خوراك مخاطب و سهم رسانه های زرد اظهار كرد: ما رسانه را با اهداف مختلفی پیگیری میكنیم. یكی از مهمترین نیازهایی كه برطرف میشود نیاز هیجانی است. خیلیها از دیدن مناظرهها، رقابتها، گفتوگوها و ... در جهت رفع نیازهای هیجانی بهره میبرند. اگر هیجانات در سبد نیازهای ما غالب باشد و ما صرفا دنبال آن باشیم. طبیعی است كه منطق و عقلانیت سهم كمتری پیدا میكند.
این كارشناس رسانه تاكید كرد: یكی از رویكردهای سواد رسانه ای همین است كه ما با رویكردهای تفكر نقادانه و با انتقادهای درست و به موقع به سمتی برویم كه عملا عقلانیت ما تقویت شود. هیجان چیز بدی نیست؛ هیجان هم لازم است. مثلا وقتی یك مسابقه فوتبال را از رادیو گوش میدهیم یا گزارش یك رویداد را با قلم قوی مطبوعاتی دنبال میكنیم؛ طبیعی است كه به بخشی از هیجانات ما پاسخ داده میشود و لذت میبریم. اگر این هیجانات به خوبی مدیریت شود؛ به هوش هیجانی مطلوبی میرسیم. در مفهوم هوش هیجانی در زمانهایی كه نیاز به عقلانیت و تفكر منطقی داریم میتوانیم هیجانات را مدیریت كنیم و نگذاریم روی تصمیمات منطقی ما تاثیر بگذارد.
قاسمی درباره مخرب بودن این نوع رسانه در برنامه «به اضافه ورزش» رادیو ورزش گفت: این نوع رسانهها بسته به نوع آسیبشان چالش برانگیز هستند. اگر مخاطب احساس كند كه شعورش به بازی گرفته شده؛ رسانه را پس میزند و عملا رسانه مخاطبش را از دست میدهد. از طرفی برخی از رسانهها به دنبال وارد شدن به بازیهای اقتصادی خارج از عرف با تكنیكهای مختلف خبرنویسی به دنبال برجسته كردن یك بازیكن هستند. حتی ممكن است چند رسانه با هم كمپینی به راه بیاندازند و چنین كاری كنند. این در قیمت بازیكن و جذب او تاثیر زیادی دارد كه كار غیراخلاقی است.
این عضو هیئت علمی دانشگاه تاكید كرد: مخاطب نیاز به سواد رسانه ای دارد تا در مسیری قرار بگیرد كه انتخابهایش فاخرتر باشد و راحت هر محتوایی را به قیمت سرگرم شدن در سبد انتخابهایش قرار ندهد. ما امروز باید بیش از پیش در نظام های آموزشی و رسانه ها به آموزش سواد رسانه ای بپردازیم.
برنامه به اضافه ورزش، كاری از گروه فرهنگ و علوم ورزشی رادیو ورزش است كه با گویندگی قرهگوزلو از ساعت 12 به مدت 60 دقیقه از موج اف ام ردیف 92 مگاهرتز پخش میشود.
انتهای پیام/