برنامه جامعه شناسی ورزشی سه شنبه 20 تیر با حضور رضا صادق پور و زهرا جعفری، پژوهشگران اجتماعی درباره آثار و تبعات اجتماعی قراردادهای نجومی بازیكنان و ورزشكاران حرفه ای گفتگو كرد.
به گزارش رادیو ورزش؛ رضا صادق پور، پژوهشگر اجتماعی درباره تبعات قراردادهای با رقم بالا و گران شدن ورزش بیان كرد: رقم بالای قراردادها می تواند باعث گران شدن ورزش شود. زیرا فوتبال ورزش جنوب شهر نشینان بوده است. زمانی كه در ورزش بخصوص فوتبال، پول كلان نفوذ پیدا می كند؛ افرادی وارد عرصه فوتبال می شوند كه دارای منابع مالی كلانی هستند. در نهایت آكادمی ها، تیم های پایه و سازنده كمرنگ می شوند و باشگاه های سازنده از بین می روند. وقتی كه یك باشگاه دار در طول سال شرایط تیم های پایه ای خود را آماده می كند؛ دیگر بر روی بازیكنان نوجوان سرمایه گذاری نمی كند. با توجه به رقم های بالای قراردادها هزینه های بالا، فوتبال برای افراد بالای شهر نشین می شود. سیاست، تفكر، برنامه ریزی و ... را تحت تاثیر خود قرار می دهد. از طرفی فوتبال هم مانند ورزش هایی مانند تنیس و گلف به ورزش هایی لوكس تبدیل خواهد شد.
طبق فرمایشات مقام معظم رهبری در رابطه با اقتصاد مقاومتی ارقام قراردادها می تواند آثاری را در پی داشته باشد كه ما باید شرایط را به سمت اقتصاد مقاومتی پیش ببریم. اقتصاد مقاومتی به معنای هزینه نكردن نیست بلكه به معنای درست هزینه كردن است.
زهرا جعفری، پژوهشگر اجتماعی نیز در اینباره اظهار كرد: با توجه به اینكه كاركرد ورزشكاران بر حوزه وسیعی از جامعه تاثیرگذار است؛ زمانی كه قراردادهای چند میلیاردی در فوتبال داریم؛ می تواند آثار و تبعات منفی در جامعه داشته باشد كه یكی از این تاثیرات رواج اخلاق ماكیاولیستی است كه هدف وسیله را توجیه می كند و برای كسب نتیجه بهتر و برد هركاری انجام می شود. علاوه برای گران شدن فوتبال مقبولیت قبلی را نزد مردم از دست می دهد و نه تنها گرایشی به آن پیدا نمی كنند بلكه دافعه ای نسبت به آن شكل می گیرد. در گذشته فوتبال صنعتی بود كه افراد از بازیكنانش الگو می گرفتند. اما امروزه اطلاع از رقم بالای قراردادهای بازیكنان باعث كناره گیری مردم از این ورزش شده است.
وی افزود: تا زمانی كه بخش خصوصی و تعاونی نتواند تیم داری كند و فوتبال در دایره وابستگی به دولت باشد؛ این رشته هیچگاه تبدیل به صنعت نمی شود؛ ركود پیدا می كند و ورودی و خروجی مشخصی پیدا نمی كند. از طرفی وقتی كه فوتبال در اختیار افراد غیرورزشی قرار گیرد؛ از نظر تولید كارایی نخواهد داشت.
صادق پور در این خصوص گفت: در بخش خصوصی رقم های واقعی بازیكنان پرداخت نمی شود و ما نتوانستیم در حوزه بخش خصوصی را وارد چرخه دولت كنیم. ضمن اینكه عقلانیت ابزاری در فوتبال غلبه بیشتری بر عقلانیت فرهنگی داشته است. به عبارت دیگر هر چه پول در صنعت ورزش آوردیم نتوانستیم حوزه فرهنگی ورزش را هم به همان نسبت بالا ببریم. اگر درآمدهای ما بیشتر از پرداختی های ما باشد؛ معقول است و تراز ما مثبت می شود. اما 80٪ باشگاه های ما تراز منفی دارند. باشگاه هایی مانند استقلال و پرسولیس به دلیل داشتن هواداران زیاد بیشتر در اختیار سیاسیون و اقتصادیون كلان و بالادستی است.
صادق پور در پاسخ به این سوال كه آیا پایین آوردن رقم قراردادها می تواند به ورود بخش خصوصی را آسان تر كند؟؛ گفت: این موضوع چندوجهی است ما باید در وهله اول بتوانیم در بخش خصوصی فرهنگ سازی، فرهنگ سازی و بسترسازی كنیم تا بخش خصوصی وارد ورزش شود. وقتی این اتفاق رخ داد بخش خصوصی باید دارای ورزشگاه باشد و بتواند مسابقات ورزشی خودش را برگزار كند؛ حق كپی رایت و حق پخش تلویزیونی داشته باشد و بتواند بلیط فروشی كند. با عدم برنامه ریزی برای بخش خصوصی به نتیجه ایده آل هم نخواهیم رسید.
جعفری تصریح كرد: اگرچه به اهمیت اجتماعی فرهنگی و حتی كاركرد سیاسی ورزش آگاهی داریم اما درآمدهای میلیاردی نباید باعث شود كه اختلاف میلیاردی اختلاف طبقاتی ایجاد كند؛ برون داد منفی داشته باشد و باعث شود كه برد به هر قیمتی انجام شود. عامه مردم این اختلاف عقیده را نمی پذیرند و این باعث عدم خودباوری و سرخوردگی در افراد سطح پایین جامعه می شود. مردم بر اساس ارزش كاری خودشان حقوق دریافت می كنند و برای عامه مشكل است كه این ارقام را بپذیرند. ما باید سعی كنیم مقبولیت عمومی را برگردانیم تا آنها از صنعت ورزش دور نشوند. ورزشكاران با اهداف غیراصولی نباید باعث دور شدن افراد مستعد و خلاق از ورزش شوند. چون ما مقیاسی برای پرداخت ها نداریم اختلاف و برون داد منفی ایجاد می شود.
برنامه جامعه شناسی ورزشی سه شنبه 20 تیر تولید گروه علوم ورزشی و با اجرای محسن ابوفاضلی بود. این برنامه ساعت 21:45 روزهای سه شنبه تقدیم علاقه مندان به مباحث جامعه شناسی ورزش می شود.