به گزارش رادیو ورزش؛ خشونت كلامی یكی از شایعترین انواع خشونت است. بسیاری هنوز بر این باورند كه این نوع خشونت صدمه چندانی به افراد وارد نمی كند. یكی از عواملی كه به این باور دامن می زند. این است كه خشونت كلامی بر خلاف خشونت فیزیكی آثار قابل مشاهده ای بر جای نمی گذارد. افرادی كه مورد خشونت فیزیكی واقع می شوند برای اثبات آنچه بر آنها رفته است می توانند با بازگو كردن سیر حوادث و اشاره به آثار خشونت مانند كبودی، جای زخم، شكستگی و سوختگی حرفشان را اثبات كنند. اما خشونت كلامی با آنكه می تواند از نظر احساسی و روانی قربانی را كاملا ناتوان كند؛ آثار بیرونی و ملموسی بر جای نمی گذارد. همه اینها نتیجه تحقیقات بر روی تاثیرات عمیق و مخرب خشونت كلامی است.
در حوزه ورزش نیز نه امروز بلكه دیربازی است كه خشونت كلامی در قالب اعتراض و پرخاش وجود داشته و دارد. با مروری بر عناوین خبرهای تولید شده ورزشی واژه های حاوی خشونت و اعتراض را می توان به وفور دید. این موضوع با فلسفه و ذات ورزش كه نوعی فعالیت برای لذت بردن است؛ در تناقض است. در یك تعریف كلی می توان خشونت را هر نوع آسیب زدن به دیگری شامل تهدید، اهانت، دشنام، توهین و یا صدمه فیزیكی به صورت عمدی عنوان كرد كه وجه عملی آن پرخاشگری نامیده شده و تقسیمبندی های زیادی درباره آن صورت گرفته است. در یكی از این تقسیمبندی ها خشونت امری بازتابی یا ابزاری شناخته می شود. بازتابی از آن جهت كه آن را بازتابی عاطفی می دانند. یعنی فردی به واسطه احساس نگرانی و در پاسخ به مساله ای دچار خشونت می شود. مثلا بازیكن در پاسخ به خطایی كه روی او انجام می شود اقدام به خطا می كند. از سوی دیگر در خشونت ابزاری فرد خشونت را به عنوان ابزاری برای رسیدن به هدف می بیند. البته در دسته بندی دیگری خشونت ها را به دو دسته واقعی و آیینی تقسیمبندی می كنند. در این خصوص گفته می شود خشونت آیینی مثل غرش حیوانات می ماند و تماشاگران مسابقات ورزشی نیز اغلب خشونت هایی به این صورت دارند كه این با خشونت واقعی متفاوت است. در جامعه شناسی ورزشی مجید خاتونی كتابی را با این مضمون در دست ترجمه دارد كه در این برنامه درباره موضوع مورد نظر با این نویسنده بحث و گفتگو شد.
مجید خاتونی، جامعه شناس درباره خشونت كلامی توضیح داد: خشونت كلامی یكی از اشكال خشونت است كه با آزار زبانی، بی عفتی در كلام و احساسات گستاخانه برای آسیب رساندن، كنترل، تحقیر یا تجاوز به فرد یا افرادی همراه است. به عبارتی خشونت كلامی نوعی انحراف از هنجارهای اجتماعی و ارزش های انسانی است كه می توان به توهین، الفاظ ركیك و ... اشاره كرد. در ورزش نیز مصادیقی مانند توهین، دشنام، شعارهای حاوی الفاظ ركیك، شعار علیه تیم حریف و برچسب زدن از نمونه های خشونت كلامی هستند. خشونت كلامی علیه ورزشكاران، خشونت كلامی تماشاچیان و طرفداران تیم ها و خشونت آنها بر علیه یكدیگر از دیگر رفتارهای این نوع خشونت است.
ممكن است خشونت كلامی به صورت دو طرفه از طرف میدان ورزشی و یا سكوی تماشاچیان بروز پیدا كند. این نوع از خشونت چند عامل اصلی دارد. بطور كلی خشونت محصول ریشه های فردی، اجتماعی و فرهنگی است. عامل یادگیری اجتماعی، الگوبرداری و آموزش پذیری فرد از محیط، تربیت نامناسب، تنش و ناكامی در دیگر عرصه های اجتماعی، اوقات فراغت بی برنامه و بی هدف بودن و تحت تاثیر جو بودن، امكانات نامناسب پذیرش طرفداران و ورزشكاران، فقدان عوامل شادی آفرین و انتقال خشونت از میدان ورزشی به تماشاگران از دلایل اصلی بروز خشونت كلامی در ورزش هستند.
وی در ادامه بیان كرد: ورزش نهادی مهم و تاثیرگذار است. ازین رو نهادهای مرتبط با ورزش مانند وزارت ورزش و جوانان، آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانواده و ... باید تلاش كنند تا خشونت در ورزش را كاهش دهند و آن را بدرستی مدیریت كنند. تمام تلاش ها باید در جهت ایجاد فضایی مفرح و آرام، قانونمند و لذت بخش برای همگان باشد.
برنامه جامعه شناسی ورزشی سه شنبه 24 اسفند تولید گروه علوم ورزشی، با اجرای محسن ابوفاضلی بود. این برنامه ساعت 21:45 روزهای سه شنبه تقدیم علاقه مندان به مباحث جامعه شناسی ورزش می شود.