نشان كاروان ورزشی جمهوری اسلامی ایران در المپیك 2020توكیو با الهام از موتیف مشعل كه از نقش های جام ارجان استخراج و با رنگ های پرچم تلفیق شده، طراحی شده است.
به گزارش رادیو ورزش، فعالیت فرهنگی و اجتماعی در عرصه المپیك امروز یكی از اولویت‌های مهم كشورهای عضو بزرگترین خانواده اجتماعی دنیا است؛ ریاست كمیته بین‌المللی المپیك در افتتاحیه المپیك 2016 ریو دو ژانیرو كسب مقام و عنوان در رویداد ورزشی المپیك را فرصتی خوب برای اتفاقی به مراتب مهم تر یعنی رخ نمایی در فستیوال بزرگ فرهنگی و اجتماعی المپیك خطاب كرد و شاید به همین دلیل است كه بیش از 30 كشور دنیا در فاصله یك سال تا آغاز بازیهای المپیك برای فعالیت‌های فرهنگی خود برنامه ریزی می‌كنند و مدیران و متولیان ورزش و كمیته ملی المپیك كشورمان نیز با آگاهی از همین حساسیت، فعالیت فرهنگی در این رخداد بزرگ را از مدتی قبل آغاز كردند.
بر این اساس كمیته فرهنگی ستاد بازی های المپیك 2020 از ابتدای خرداد 1398 تشكیل و در قالب كارگروه های تحلیل محتوا ، جامعه شناسی، تاریخ فرهنگ و هنر و همچنین رساله جلسات تخصصی به منظور عنوان گذاری تعیین مصادیق و نمادسازی كاروان اعزامی كشورمان به المپیك 2020 توكیو را آغاز كرد.
به پیشنهاد اردشیر صالح پور جام تاریخی "ارجان" یا "جام زندگی" به عنوان یكی از موضوعات اصلی و محوری كارگروه هویت بصری در دستور كار قرار گرفت، جامی كه قدمت آن بیش از 3000 سال است و به روشنی برگزاری یك رویداد گروهی آیینی (چیزی شبیه به المپیك امروزی) را در 1235 سال پیش از میلاد مسیح نشان می‌دهد به گفته باستان‌شناسان بیش از 3 هزار سال پیش مراسمی بزرگ در ایران برگزار می‌شده كه تلفیقی از مراسم آیینی رزمی و ورزشی بوده است.
بر این اساس نشان كاروان ورزشی جمهوری اسلامی ایران در المپیك 2020 توكیو با الهام از موتیف مشعل كه از نقش های جام ارجان استخراج و با رنگ های پرچم تلفیق شده، طراحی گردیده است.
به نظر می رسد تصاویر جام "ارجان" یك مراسم بزرگ باستانی را در قالب 5 حلقه متحدالمركز بازنمایی می‌كند تصویرها و روایت‌های این جام ارتباط محتوایی و معنایی در هم تنیده ای با یكدیگر دارند به نحوی كه وقتی از حلقه‌های اول به دوم و سوم می‌رویم گویا در زمان سفر میكنیم، حلقه اول و دوم گویای این است كه مردم این كشور از نقاط مختلف اعم از مناطق كوهستانی شمال و شمال شرق یا از نخلستان های جنوب و غیره به محل برگزاری مراسم همراه با هدایا می‌شتابند.
همچنین این نقوش می‌توانند گویای این باشند كه در آن زمان چه سرزمین هایی زیر سلطه عیلامیان بوده و چند ملت و قوم در عیلام زندگی می‌كرده است.
اما حلقه بعدی یعنی حلقه چهارم جام نشان‌دهنده شادی و پایكوبی بعد از اهدای جوایز است به شكرانه جشن و پیروزی ورزشكاران و هنرمندان به میدان آمده و بازی و هنر و مهارتهای ورزشی خود را به نمایش می گذارند به عبارتی این جام ورزش های رایج و مرسوم 3000 ساله را به نمایش گذاشته و آنها را به ما یادآور می‌شود.
در حلقه آخر جام چند جاندار دیده می شود كه گمان می رود این جانوران سمبل ماه برگزاری مراسم و جشن هستند و یا شاید در زمره حیوانات مقدس عیلامیان بوده‌اند و برای بركت جام ارجان در آن، این تصویر هك شده است؛ در مركز جام نقش یك گل لوتوس دیده می‌شود كه احتمال دارد نماد سرسبزی و جشن باشد و برای بركت جام روی آن ثبت گشته است.
در سال 1361 به طور اتفاقی آرامگاهی متعلق به دوره عیلام نو در شهرستان بهبهان واقع در استان خوزستان شناسایی شد جام باستانی "ارجان" یكی از چند اثر به دست آمده از این آرامگاه است كه شهرت جهانی پیدا كرده است ؛جام ارجان از نظر تاریخی ، باستان شناسی، اسطوره شناسی، نمادشناسی و رمزپردازی، مطالعات اجتماعی و مردم شناسی اهمیت منحصر به فردی دارد.
سطح بیرونی جام ساده و فقط دارای كتیبه كوتاهی با متن "كیدین هوتران پسر كورلوش" در نزدیكی لبه است؛ اما نقوش كنده كاری ظریف ای تمامی سطح داخلی جام را پوشانده است.
یكی از نكات بسیار مهم درباره پیدایش این جام و لزوم استفاده از این نماد برای كاروان المپیك 2020، وجود یكی از بازی های رایج و زنده كشورمان در میان نقوش این جام باستانی است؛ بازی یا ورزشی به نام "الختورن" هم اكنون به عنوان یك ورزش تفریحی در برخی نقاط ایران از جمله خوزستان رایج است .در این ورزش ، ورزشكار با دست راست خود پای راست را گرفته و با استفاده از دست و پای چپ با رقیب خود مبارزه می كند.
ایده اصلی و بن مایه فیگور ها و شكل های بكار رفته در طراحی هویت بصری با تجزیه تحلیل عناصر بصری درون جام "ارجان" به دست آمده و تلاش شده در بستری مفهومی با شعار كاروان نام كاروان رنگ ها و سایر ملزومات هویتی تركیب شود. ایده استفاده از نقوش جام ارجان توسط دكتر اردشیر صالح‌پور پیشنهاد شد طرح های پیش رو حاصل مشورتهای علمی دكتر اردشیر صالح پور ابتكار هنری حمیدرضا بیدقی و هم اندیشی جمعی از صاحبنظران حوزه فرهنگ و هنر بوده است.
در حاشیه آخرین جلسه مشترك روسای فدراسیون های ورزشی ، سلطانی فر وزیر ورزش و جوانان، صالحی امیری رئیس كمیته ملی المپیك، خسروی وفا رئیس كمیته ملی پارالمپیك، كیكاوس سعیدی دبیركل كمیته ملی المپیك ، معاونین و مدیران وزارت ورزش و كمیته از نمایشگاه رونمایی هویت بصری كاروان اعزامی المپیك توكیو 2020 بازدید كردند.
