چهارم اردیبهشت 99 آغاز هشتادمین سالگرد رادیو گرامی باد.

اولین فرستنده عمومی رادیو در ایران به ساعت نوزده 4 اردیبهشت 1319 در تهران با نام «رادیو تهران» گشایش یافت. از فردای آن روز برنامه‌های عادی رادیو آغاز شد و چون برنامه‌ها تنها در تهران قابل دریافت بود رادیو تهران نامیده می‌شد.

1399/02/03
09:58

اولین فرستنده عمومی رادیو در ایران به ساعت نوزده 4 اردیبهشت 1319 در تهران با نام «رادیو تهران» گشایش یافت. از فردای آن روز برنامه‌های عادی رادیو آغاز شد و چون برنامه‌ها تنها در تهران قابل دریافت بود رادیو تهران نامیده می‌شد.

در سال 1303 (1924‌)، وزارت جنگ مقدمات استفاده از بی‌سیم را فراهم كرد. در سال 1305 بی‌سیم به ایران وارد گردید. از سال 1311 موسسات بی‌سیم توسعه‌پیدا كردند، كه نهایتاً به ایجاد رادیو منتهی شد. هیئت وزیران روز 2 مهر 1313 استفاده از رادیو را تصویب كرد و مقرراتی وضع شد كه برای نصب آنتن و استفاده از رادیو اجازه وزارت پست و تلگراف و تلفن لازم بود. در سال 1316 مقدمات ایجاد مركز رادیو به‌وسیله وزرات پست و تلگراف و تلفن فراهم و به‌دنبال این اقدام در سال 1317 سازمان پرورش‌افكار تأسیس شد. این سازمان دارای‌كمیسیون‌های مطبوعات، كیت كلاسیك، سخنرانی، نمایش‌های رادیویی و موسیقی بود. درچهارم اردیبهشت 1319 اولین فرستنده‌رادیویی در ایران در محل بی‌سیم در جاده قدیم شمیران افتتاح گردید. از سال 1319 رادیو تهران در 24 ساعت فقط 8 ساعت برنامه اجرا می‌كرد كه شامل اخبار، موسیقی ایرانی، گفتار مذهبی، فرهنگی، جغرافیایی و تاریخی بود. در سال 1322 رادیو تهران بخش دیگری به‌تعداد بخش‌های قبلی خود افزود و صبح‌ها نیز برنامه آن سه ساعت افزایش یافت‌. در سال 1324 برای روزهای تعطیل نیز برنامه‌هایی‌مدون پخش می‌گردید.

در بدو تأسیس، رادیو تهران كه دارای دو فرستنده یكی برای موج متوسط و دیگری برای موج‌كوتاه بود، برای پخش برنامه‌های خود از یك استودیو در محل اداره بی‌سیم استفاده می‌كرد. در سال 1327 یك فرستنده در اختیار رادیو قرار گرفت و یك استودیوی كوچك در میدان ارگ برای پخش اخبار ساخته شد. در سال 1336 نام «رادیو تهران» به «رادیو ایران» تبدیل و بعدها در جنب رادیو ایران فرستنده دومی بنام رادیو تهران نیز مشغول به كار گردید كه در آغاز امر تنها موسیقی از آن پخش می‌شد.

این افراد از میان فرهنگیان و هنرمندان شایسته وبا ذوق انتخاب و از سایر وزارتخانه‌ها به اداره كل‌انتشارات و تبلیغات منتقل شدند.

محمد حجازی ملقب به مطیع‌الدوله (نویسنده و داستان‌نویس‌)، عبدالرحمن فرامرزی (نویسنده و مدیر روزنامه كیهان‌) حسینقلی مستعان (داستان‌نویس‌)، ابوالقاسم پاینده (نویسنده‌)، ابوالقاسم اعتصام‌زاده و مشفق همدانی (مترجم‌).

برای تعیین خط مشی و سیاست رادیو، شورای‌عالی انتشارات بر پا شد كه اعضای آن‌عبارت بود از: علامه محمد قزوینی، محمد علی فروغی (ذكاء الملك‌)، دكتر قاسم غنی، دكتر علی‌اكبر سیاسی (رییس دانشگاه تهران‌) دكتر رضا زاده‌شفق، دكتر محمود افشار و استاد علینقی وزیری.

بخش خبر مسئول تهیه و پخش اخبار رادیو، خبرگزاری‌پارس بود، كه روزگاری آژانس پارس، نام داشت‌. در ابتدای كار، آژانس پارس اخبار روزنامه‌ها راقیچی می‌كرد و به دست گویندگان رادیو می‌داد. اما رفته رفته، پس از پنج سال، این آژانس به یك‌خبرگزاری جدی تبدیل شد كه علاوه بر تهیه وپخش اخبار رادیویی، هر روز چهار شماره بولتن صبح و عصر از اخبار ایران و جهان تهیه می‌كرد و به رایگان در اختیار روزنامه‌ها قرار می‌داد. گزارش‌های رادیویی نیز یا از طریق فرستنده سیار به‌طور زنده پخش می‌شد یا جریان رویداد، روی نوار، ضبط و در بخش اخبار از رادیو پخش‌می‌گردید. اخبار خارجی از طریق تله تایپ (دستگاه خودكار خبرگیری‌) كه نقش خبرنگار را بازی می‌كرد، دریافت و سپس توسط مترجمان در مدت كوتاهی ترجمه و برای تنظیم خبر رادیویی تحویل سردبیر اخبار می‌شد. پس از تنظیم‌رادیویی، توسط مسئولان خبرگزاری كنترل و برای پخش به استودیوی رادیو ایران تحویل می‌شد.

از سال 1325 تا 1338 نیز به مرور هر استانی برای خود (زیر نظر اداره كل انتشارت ورادیو) اقدام به تأسیس رادیو نمود.

پس از پیروزی شكوهمند انقلاب اسلامی 1357 ، نام سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران تبدیل به صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران شد. ریاست این سازمان هر پنج سال یك بار توسط مقام معظم رهبری انتخاب می‌ شود. بالاترین مقام رادیو، معاون رئیس سازمان در حوزه صدا می‌باشد.

دسترسی سریع