رمضان فرصتی استثنایی است كه لحظه لحظه آن را باید قدر دانست
حلول ماه رمضان ماه رحمت و غفران الهی مبارك باد
ماه رمضان نهمین ماه از ماههای قمری و بهترین ماه سال است ، واژه رمضان از ریشه «رمض» و به معنای شدت تابش خورشید بر سنگریزه است . میگویند چون به هنگام نامگذاری ماه های عربی، این ماه در فصل گرمای تابستان قرار داشت، ماه «رمضان» نامیده شد، ولی از سوی دیگر، «رمضان » از اسماء الهی است. این ماه ماه نزول قرآن و ماه خداوند است و شبهای قدر در آن قرار دارد . فضیلت ماه رمضان بسیار زیاد و نامحدود است . بهترین فرصت برای به دست آوردن كمال و معنویت ؛ ماهی كه می توان در آن به تقرب رسید و حقایق را آنگونه كه هست نظاره كرد.در این ماه شریف ؛ روحانیت خاصی بر جسم و روح انسان حاكم است و آدم خاكی به واسطه تاثیر این حالات احساسی آسمانی دارد . رمضان ؛ ماه رحمت و غفران الهی است كه دریای بیكران لطف و عنایت حضرت دوست در آن جوشش و تلاطم دیگری دارد .
رمضان فرصتی استثنایی است كه لحظه لحظه آن را باید قدر دانست .برای بهره مند شدن از فیوضات ماه میهمانی خدا باید یك برنامه عبادی روزانه برای خود ترسیم نماییم.در روایات اهل البیت علیهم السلام این برنامه روزانه عبادی برای ما ترسیم شده است .
ماه مبارك رمضان را باید گرامی داشت و قدر فرصت ایجاد شده برای ارتباط هر چه بیشتر با رب العالمین را دانست.اگر به فكر نباشیم این اوقات شریف را از كف خواهیم داد.برای استفاده هر چه بیشتر از الطاف ویژه الهی در این ماه شایسته است كه از روز اول این ماه شریف یك برنامه دقیق و حساب شده برای خود بریزیم .
پیامبر اعظم و فرزندان پاك و مطهرش دستورات و سفارش هایی برای بهره وری هر چه بیشتر از این ماه دارند كه می توان آن را در چهار بخش بیان نمود :
1 ـ دعا :
سید بن طاووس از امام صادق و امام كاظم علیهم السلام روایت كرده است كه فرمود: از اول ماه تا آخر ماه مبارك، بعد از هر فریضه این دعا را بخوان :
اَللّهُمَّ ارْزُقْنی حَجَّ بَیْتِكَ الْحَرامِ فی عامی هذا وَ فی كُلِّ عامٍ ...
و همچنین بعد از هر فریضه این دعا را بخوان :
یا عَلِیُّ یا عَظیمُ یا غَفُورُ یا رَحیمُ ...
شیخ كفعمی در مصباح و بلد الامین از حضرت رسول صلی الله علیه وآله نقل كرده اند كه آن حضرت فرمود: هر كس این دعا را در ماه رمضان بعد از هر نماز واجب بخواند، خداوند متعال گناهان او را می آمرزد :
اَللّهُمَّ اَدْخِلْ عَلی اَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ، ....
همچنین مرحوم شیخ كلینی در كتاب كافی از ابوبصیر روایت كرده كه امام صادق علیه السلام در ماه رمضان این دعا(اَللّهُمَّ اَدْخِلْ عَلی اَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ) را می خواندند .
2 ـ تلاوت قرآن كریم
بهترین اعمال در شبها و روزهای ماه مبارك رمضان تلاوت قرآن است زیرا قرآن در ماه مبارك رمضان نازل شده است، در حدیث آمده هر چیزی را بهاری است و بهار قرآن ماه رمضان است و در ماههای دیگر هر ماهی یك بار ختم قرآن سنت است و اقل آن هر شش روز است ولی در رمضان، هر سه روز یك ختم قرآن سنت است و اگر بتواند روزی یك قرآن ختم كند، خوب است .
3 ـ ذكر و استغفار
دعا و ذكر صلوات و استغفار از گناهان، در این ماه بسیار تأكید شده. و نیز گفتن كلمه لا اِلهَ إِلّا اللّه .
در روایتی می خوانیم: وقتی ماه مبارك رمضان داخل می شد امام زین العابدین علیه السلام جز به دعا و تسبیح و استغفار و تكبیر، سخن نمی گفت .
4 ـ نماز
1) مستحب است در هر شب از ماه رمضان دو ركعت نماز خوانده شود به این نحو كه در هر ركعت بعد از حمد سوره توحید را سه مرتبه بخواند و پس از سلام نماز بگوید :
سُبْحانَ مَنْ هُوَ حَفیظٌ لا یَغْفُلُ، سُبْحانَ مَنْ هُوَ رَحیمٌ لا یَعْجَلُ، سُبْحانَ مَنْ هُوَ قائِمٌ لا یَسْهُو، سُبْحانَ مَنْ هُوَ دائِمٌ لا یَلْهُو. سپس هفت مرتبه تسبیحات اربعه و بعد بگوید: سُبْحانَكَ سُبْحانَكَ سُبْحانَكَ، یا عَظیمُ اِغْفِرْ لِیَ الذَّنْبَ الْعَظیمَ . در پایان نیز ده مرتبه صلوات بفرستد بر پیغمبر و آل او .
روایت شده كسی كه این دو ركعت نماز را بجا آورد خداوند متعال گناهان زیادی را از او بیامرزد .
2) در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است كه هر كس در هر شب از ماه رمضان، سوره فتح را در نماز مستحب بخواند، در آن سال از بلاها محفوظ می ماند .
3) بجا آوردن هزار ركعت نماز در طول شبهای ماه رمضان .
درباره كیفیت بجا آوردن آن روایات مختلف است ولی آنچه در روایت «علی بن مهران » از امام جواد علیه السلام نقل شده و گروه كثیری از بزرگان آن را پذیرفته اند چنین است :
در دهه اول و دوم ماه مبارك رمضان، در هر شبی بیست ركعت نماز خوانده شود (هر دو ركعت به یك سلام) به این نحو كه هر شب، هشت ركعتِ آن بعد از نماز مغرب و دوازده ركعت آن، بعد از نماز عشا و در دهه آخر، در هر شبی سی ركعت خوانده شود، هشت ركعت بعد از مغرب و بیست و دو ركعت، بعد از نماز عشا، كه در مجموع هفتصد ركعت می شود و باقیمانده آن كه سیصد ركعت است در شبهای قدر خوانده شود، یعنی در شب نوزدهم صد ركعت ( به اضافه بیست ركعتی كه قبلاً می خواند) و در شب بیست و یكم صد ركعت (به اضافه سی ركعت) و در شب بیست و دوم نیز صد ركعت (به علاوه سی ركعت) كه مجموعاً هزار ركعت می شود .
4) به هنگام افطار، صدقه دهد و روزه داران را افطار دهد هر چند در صورت عدم توانایی، به تعدادی خرما یا جرعه ای آب باشد، افطار دادن از مستحبات بسیار مۆكد است كه سزاوار است مۆمنان آن را فراموش نكنند .
از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده است كه هر كس در ماه رمضان، مۆمن روزه داری را افطار دهد، پاداش آزاد كردن بنده مۆمنی را دارد و سبب آمرزش گناهان او می شود .
وقتی كه اصحاب پرسیدند، توانِ چنین كاری نداریم، فرمود: آن كس كه توان ندارد، مقداری شیر یا قدری آب و یا تعدادی خرما هم بدهد، خداوند به او چنین پاداشی را عطا می كند .